Od kilku lat regularnie prowadzone są kampanie, których celem jest zwalczanie pasożytów zewnętrznych psów i kotów dzięki czemu zapobiegamy wielu groźnym chorobom przenoszonym przez te pasożyty. Ugryzienie kleszcza wiąże się z ryzykiem zakażenia wieloma chorobami potocznie nazywanymi odkleszczowymi takimi jak babeszjoza, erlichioza, anaplazmoza czy boreliozą.
Najczęściej występująca chorobą odkleszczową psów i kotów jest babeszjoza, zwana także piroplazmozą. Przyczyną jest pierwotniak Babesia canis u psów lub Babesia felis u kotów (w Polsce nie stwierdzona). Podczas ugryzienia kleszcz wprowadza pierwotniaka do układu krwionośnego, który atakuje i niszczy czerwone krwinki. Efektem jest anemia i uszkodzenia narządów wewnętrznych jak nerki i wątroba. Objawy choroby mogą pojawić się w ciągu kilku do kilkunastu dni od zakażenia. Są nimi gorączka dochodząca do 41°C, apatia, brak apatytu, krwiomocz, wymioty, biegunka. Choroba w błyskawicznym tempie sieje spustoszenie w organizmie, dlatego konieczne jest niezwłoczne zgłoszenie się do lekarza weterynarii, tuż po pojawieniu się pierwszych objawów choroby. W Polsce nie odnotowano jeszcze przypadku zachorowania kota na piroplazmozę natomiast od jakiegoś czasu pojawiają się przypadki innej choroby kotów wywoływanej przez kleszcze. Jest nią anaplazmoza wywołana przez pasożyta Anaplasma phagocytophilum. Dosięga zarówno ludzi jak i zwierzęta. Zazwyczaj przebiega bezobjawowo. Postać kliniczna charakterystyczna jest dla młodych kotów. U chorych osobników stwierdza się niespecyficzne objawy takie jak apatia, osłabienie, brak apatytu, przyśpieszony oddech a także (w przebiegu ostrym) wysoką gorączka, obrzęk stawów, powiększenie śledzony, węzłów chłonnych, objawy neurologiczne.
Inną chorobą odkleszczową, która swoją częstotliwością występowania może dorównać babeszjozie jest borelioza, nazywana także chorobą z Lyme. Wywołują ją bakterie krętki Borrelia burgdorferi. Pierwsze objawy choroby mogą pojawić się dopiero po kilku dniach czasem nawet tygodniach od ukąszenia przez kleszcza. Borelia wywołuje zapalenia mięśni i stawów powodując charakterystyczne trwające przez długi czas kulawizny. Zakażenie boreliozą może wywołać również zapalenie nerek, zapalenie mózgu i związane z nim objawy neurologiczne oraz zaburzenia krążeniowe i oddechowe.
Ehrlichia canis jest czynnikiem etiologicznym jednostki chorobowej zwanej monocytarną erlichiozą psów lub tropikalną pancytopenią psów. Jest to bakteryjna choroba tropikalna, zawleczona wraz z rozwojem turystyki z obszarów basenu Morza Śródziemnego, Azji, Afryki, Ameryki. Bakterie atakują krwinki białe (monocyty, granulocyty) oraz płytki krwi i z nimi rozchodzą się po całym organizmie oraz narządach wewnętrznych. Z czasem może dojść do uszkodzenia wątroby, nerek, śledziony lub płuc. Po przejściu fazy ostrej (często z nieswoistymi objawami) choroba przechodzi w postać podkliniczną charakteryzującą się przejściowymi objawami osłabienia, brakiem apetytu, gorączką, apatią. Nawracające infekcje powoli doprowadzają do wycieńczenia organizmu i uszkodzenia szpiku kostnego.
Aby nie dopuścić do zakażenia wyżej wymienionymi patogenami, należy po pierwsze stosować regularnie odpowiednie preparaty zabezpieczające przed kleszczami(w postaci obroży, spot-on, kropli, sprayu itp.) Bardzo ważne jest dokładne oglądanie sierści i skóry naszych zwierząt po każdym spacerze. Powinniśmy pamiętać, że żaden preparat nie daje 100% ochrony, a tylko szybka reakcja może uchronić naszego zwierzaka przed zakażeniem. Najlepiej usunąć kleszcza przy pomocy specjalnej pęsetki. Nie należy kleszcza gwałtownie ciągnąć! Wykręcamy go ze skóry w kierunku przeciwnym do ruchu wskazówek zegara. Miejsce po ugryzieniu należy odkazić i obserwować. W razie wątpliwości zasięgnąć porady lekarza weterynarii.